ALEŠ DEBELJAK_Letër shtëpisë_Slloveni

Letër shtëpisë 

Kam mall për rehatinë që s’mund t’i gjesh cakun, 
shpellat e harruara ku Bahu s’mbërrin dot, 
kambanat që bien pë një monarki 
të pagjendshme kund në glob, përqendrimin 
e ethshëm të gjuetarëve që vajisin 
e përshkëndrisin armët e tyre. Kam mall për kripën 
e lotëve, palcën avulluese 
të kockave të mia, kam mall për mrekullinë që hapet 
porsi gojë që jashtë s’nxjerr kurrgjë. 
nëse jam i vetmi që dëgjon, goditja 
e hirit në kryqet e mia është ajo çka bëhem 
tek tërheq këmbëzën, ashtu siç nuk ta mëson dot askush 
siç askush nuk di të thotë sa vlen. 
Vetmitar në një udhë që s’e di askush 
ndjek vijëzën e qafës tënde. Ti me kryet 
e hedhur m’anësh, i jepem çfarëdo gjëje qoftë asaj 
që m’i tendos muskujt dhe më detyron 
të lulëzoj si rrapëllima e mitralozit që hap zjarr, 
duke kënduar më së mbrami në një vend të vetëm 
të quajtur Romë, Medinë, Jeruzalem, 
vend që është shtëpi për mua 
ngase vetëm një vend mund të jetë shtëpia jote. 

 Elegji boshnjake 

për Miljenko Jergovic
Sarajevë-Zagreb

Këndo, poet i ri, prekma lëkurën, terruar prej udhëtimesh të gjata,
përmes kodrash të egra gjer në fund të botës, Mos resht tash,
kur vështrimet e zjarrta të ushtarëve marrin shenjë fasada të përlyeme
muezumesh e pallatesh. Kruspullosen në heshtje, porsi qivure.

Thjesht shëno çka mbetet: tufa dallëndyshesh cicërojnë përnën
harqe të dikurshme e kambanore, e përjetshmja urti e romaneve francezë
të lëçitur në një vendstrehim kundër bombave, pupël e argjendë që arratiset prej
llapave të veshëve të vogëlushit, gjëmimë ç'prej shkretisë Pannoniane.

Erë e barutit m'i copëton mushkëritë. Ende s'kemi mbërritur matanë
kufirit. Tash fol:syprinë e pellgut valëzohet. As që e di
nëse e bekuar do të jetë. Unazat fort shkëlqejnë. Ç'ka mbetet e panjohur
më ngazëllen. Besomë: jam gati, këndoji për të mbramen herë dashurisë
së butë të stuhive, mistereve të hijes së një gruaje e një valixheje
të mermertë. Këndo, sikur këndove kur floku s'të qe thinjur!

Hotel Grand Europa

Gjembaçi po vyshket në vazon e raftit. Toka e askujt
ma bën me shenjë. Fajtor jam ngase nuk do të harroj. Do ish e lehtë
si trumbë e shpendëve që çan nxitimthi qiellin. Mbështetem në dritare,
sikur bënë të tjerë para meje. Shija e frytit, gruaja nudo
që më viziton në ëndrra: asgjë që prek s’më ngjall më ndjesi
As harmonia e një jete pa ngjarje nuk është zgjidhje. Një dhimbje tjetër
më verbon. Dua ta ndaj këtë me dikë tjetër. Por me kë?
Nëse e pëshpërit vetmueshëm natën, jehonë e saj nuk do kthehet më.

Nëse të gjithë flasim për të ajo zhduket, si bakri që merr formë në furrnaltë.
Por s’mundem të heq dorë. E imja është frika e arratiakut që s’u fsheh dot
në dhomën e vet të lirë. Kur zoti i pamëshirshëm mbulon kornizën e dritares

Vetëm pasqyra do të ruaj fytyrat e tyre. Do t’u jap hua fytin tim për të penguar
lehjen e qenve dhe tingullin e borisë së gjuetarit. Madje as veten s’e shoh dot
më, prap duhet të këndoj që kënga ime t’u japë paqë, më së mbrami të bashkuar.


Psalmi i barit

Kërkuesit e burimeve dhe lumenjve,
lajmëtarët e dëshirave të kota, tregtarët
në udhëtim, një merimangë në rrjetën e saj:
këto më shoqërojnë në këtë orë
të hershme të mbrëmjes, në vetminë e një shpirti të trallisur
që rri e tymos teksa tre të bijtë
flenë në katin sipër. Në një ëndërr, veshët e mi
të përkushtimit rraskapitës, dhe një imazh shpërfaqet
më pak i njëmendtë se do doja. Hidhi një sy:
i tejdukshëm, asfare i ndrojtur, rrezaton
porsi një mirazh në shkretëtirën
e zbuluar prej të tjerëve, por sidoqoftë mua më shkon për shtat,
kaq e madhe dhe e pakënaqur, si monolog
që mbahet pa pushuar, zgjat
aq gjatë sa dhimbja e barit të korrur
kur lihet të kalbet. Shihmë teksa dridhem,
s’mund të mos kesh mall për mënyrën si arrij tek ti,
miku im unë nuk e di. Prapëseprapë vetëm ti
mund të ma paqtosh vështrimin, je mysafir
i mirëpritur në çdocilën shtëpi, ti zbulon
gabimet e ligjëratës time, ti më fal
për të qenit belbacak si unë.

Himn qytetit që dua më shumë

Trualli është dendur prej javësh përmbytjesh,
e vjedhësit e tempujve janë ndanë lagune
në vrap e sipër, sytë e mi i ndjekin,
diku aty afër, shqyhet kraharori i gushëkuqit
prej shtytjes së një gjembi: vetëm pak para se
skela ku një anije që epohet mbështetet
mbulohet me pika gjaku, e kotë
si kënga që dy njerëz mezi e dëgjojnë. Epo,
ndofta është thjesht melodi pa fjalë.
Ky qytet ka pagëzuar një duzinë brezash
në betimin e shenjtë të luftës, por unë nuk jepem
gjithsesi. Se mos kam mundësi të zgjedh
Arlekini nga Palazzo Grassi,
ai që frymëzoi Picasso-n, ka kuptim
për mua vetë kur të shoh të shndërruar në blu,
zbehtan dhe madhështor, me dhunën
e përdorur nga e bukur për të hyrë në disa shtëpi:
e pandashme, pa mundur të ketë fund, porsi reja
që ka në gji vetëtimën, ajo poshtë të cilës punoj
kujtimet e mia dhe kanalet e zgjeruara
dhe shtigjet e hapura, asisoj që zëri
që shkulmon prej teje të derdhet poshtë shkallëve
në dhomën e ndenjes, dhe kalon matanë oborrit
në një shportë që mezi e shquaj.
Mbartur prej jehonës nëpër vorbulla
dhe matanë brigjeve të vdekjes, ai thotë: jo


Premtimi 

Unë kurrë nuk e kthej kokën pas, pa asnjë ide
se ku udha më shpie dhe pa më të voglën frikë,
që bie si pushi i një jorgani të astartë,
tek fundoset në ajrin e mbrëmjes, e njëmendtë si ora
e vetmisë apo erëmimi i barishtes.
plagët më mbyllen dhe të pesë shqisat
njëherazi, në harmoni me zogjtë dhe qiellin,
murin e pistë të një nënkalimi me mbishkrime
shkarravitur prej dorës së një vogëlushi, që shpall
unë isha këtu. Por jo vetëm këtu, zoti im, sikur ti
e di, unë shkoj atje ku ti do që unë të jem —
sonte, për shembull, unë jam vala
që ti shtyn matanë Sheshit të Vjetër, nëntokë
nëpër garazhin e parkimit, mbi brigjet
e një lumi dembel e të gjelbërt dhe mbi dosjet
e skrivanisë së vizatimeve të një arkitekti tjetër.
Eja, një pëshpërimë thotë, dhe sërish
përmbytem në kanal, njësh me
ajrin e errët mbi qytet dhe stepën,
si jastëku që ti lëmon dhe zbut
për dikë që s’mundet të flerë,
tek shtrihet nëpër botë ndërsa ngadalë largohet.


Besim i verbër

Mos më lër, mos merr vrapin,
mizor si llava që përshkon një kontinent të tërë.
Mos ik vjedhurazi, hije e shigjetës
në shkrim, tek muri. Në muzg
prania e syve, për t’u mos u harruar kurrë
dhe e madhe, si të thuash lamtumirë ndaj një flamuri
dhe emblemave të tij, lënë në mëshirën tënde
kohë më parë - a u bënë në të vërtetë vite?—
unë, një arratiak, arratisem prej gabimeve,
thashethemeve që kthehen në legjenda familjare
i sigurt thëngjijtë e shtëpive që kthehen
në gurë. Mos më lër tani
sikur më kanë lënë borxhlinjtë e mi, mos më kthe
mbrapsht rrëzë një kryqi, të heshtur në një kodër,
apo qytezat ku unë jam endur
rrugëve të mbushura me pemë, tek rreken të heqin qafe
farërat që gufojnë, në kërkim të strehës
në gëzof që përkunden dhe lagështohen me më të parën pamje.
Mos më lër tani, Përgjersa unë nuk
e braktis frytin e vjelur, Unë të lëngëzoj
kudo që to do. Çdo lëvizje
e trupit tënd një provë, që më vë mua në provë dhe e vërteta,
që thotë gulçimi yt dëften se ti do rrish këtu
më në fund. E lë veten të jepet, kurrgjë mos kërko.
Mos më kërko të ndërpres këto duar
që vjedhin, si trafikantët e armëve, përgjatë harkut
të brendshëm të kofshëve të tua, duke kremtuar orët e rralla.
Në emër të një ligji që s’e njeh askush tjetër
ti më gjunjëzon, magji e kordës së tendosur,
e shumëfishuar qindfish nën qepalla
më flet mbyturazi dhe vështrimin e tret larg prej meje.


Shkrimtari emigrant në Urën e Dragonjve

Hapi valixhet, qëmoti mendohej,
se fshihnin fate të panjohura brenda tyre:
prej hotelit në aeroport e tej matanë tyre,
përbrenda shekujsh ere, pasagjerët
prekin Orionin, në kërkim të paqtimit
me rituale, në një fshat të përgjumur,
një ngushëllim që ata nuk e marrin më
prej fotografive dhe librave për
jetët që paraardhësit e tyre jetuan. Kërkesa
e përçdoditshme mund të lutje, çaj shërues,
hidhësira e shpjegimeve të pafundme,
apo një gjuhë që s'pranon të bindet,
si monedhat e hapërdara, apo një tavan kaq i ulët
sa ta merr frymën, gjëra të mëdha që kallin frikë
në shpirta të vegjël. Nga jugu,
një nxehtësi joshëse që e kujtojnë të gjithë:
sepse të gjithë, pa dyshim, janë të fajshëm
kur dashuria është në rrezik.
Ajo çka ato gjakojnë kaq shumë
çohet pa bëzâ prej divaneve
dhe karrigeve të rehatshme të dhomave të ndenjes,
dhe rri pezull, mashtrueshëm, si mjegullnajë mbi gardh,
e cila rënkon dhe ndahet ndahet poshtë tij
dhe e lejon, vetëm për një sekondë, të ngrihet—
pse duhej ai të ishte një përjashtim—
para se të arratiset në një lumë
që fryhet ani se shkretëtirë, duke marrë me vete
valixhet, duke mbartur librat,
drejt një delte, një lehtësim i rrejshëm,
një këngë e kënduar keq.


Hedh votën 

Ai mëngjes i kulluar si kristal, borë mbi borë: 
në kryeqytet ata mund të kishin turp prej saj. 
Ajo konferencë zogjsh, dhe drita mbi ujë, 
parlamenti i ëndrrave që s’e njeh frikën 
e plakjes, dhe ajo, vetmitare në këtë mëngjes 
dimri, fytyrë e saj që sheh veten brenda 
një luleje të skalitur prej akullit përgjatë qelqit, 
reflektimi i saj që tretet dhe përshkon 
dritaren: a është menjëmend kaq e çuditshme? 
Jashtë, hija e saj kërcet sërish 
porsi shkrepësja që refuzon rëndesën dhe të ndizet. 
Në hapësirën e gjerë të brymës dhe vramendjes, 
s’ka as edhe një çast për të menduar, ishte ajo qo 
me kurajën e mosbindjes ndaj heshtjes, s’iu bind 
urdhrave, votat s’mund të ishin kundër saj dhe tha: 
Ta dish, në cekëtinat e këtij lumi të zakonshëm 
Deti i Zi do t’i ketë të vetat, 
peshku ende kërcen prej dorës së një djaloshi, ndjek 
një hark thuajse të përsosur, dhe me to gjithçka 
që rrjedh, çdo gjë që bie, mësyn 
pa arsye sikurse fëmijëria e çdokujt që ikën— 
ta dish: ne s’jemi një mur por një kanat 
një zot i largët që po hapet përgjysmë. 
 

Përkthyer nga sllovenishtja në anglisht nga Andrew Zawacki dhe autori (shkëputur nga New and Selected Poems, Persea Books, New York City, NY,  2009) .


Aleš Debeljak (1961 -2016) është diplomuar për letërsinë krahasuese në Universitetin e Ljubljanës dhe ka fituar Doktoraturën për Mendimin Social në Shkollën e Qytetarisë dhe Çështjeve Publike Maksuell të Universitetit të Sirakuzës në Nju Jork. Ai ka qenë Anëtar Fulbright me të drejta të plota në Universitetin Berklej të Kalifornisë dhe anëtar i Institutit të Studimeve të Avancuara – Kolegjiumi i Budapestit. Aleš Debeljak ka publikuar 12 libra me ese dhe 7 libra me poezi në gjuhën amtare sllovene. Librat e tij poetikë, botuar në gjuhën angleze përfshijnë: Anxious Moments – Momente të ankthshme (White Pine 1994), The City and the Child – Qyteti dhe Fëmija (White Pine 1999) dhe Dictionary of Silence – Fjalori i Heshtjes (1999). Librat e tij me ese kulturore përfshijnë: Twilight of the Idols: Recollections of a Lost Yugoslavia – Muzgu i Idhujve: Kujtime të një Jugosllavie të Humbur (White Pine 1994), Reluctant Modernity: The Institution of Art and its Historical Forms – Modernitet Ngurrues: Institucioni i Artit dhe Format e tij Historike (Rowman& Littlefield 1998), The Hidden Handshake: National Identity and Europe in Postcommunist World – Shtrëngimi i Fshehur i Duarve: Identiteti Kombëtar dhe Europa në Botën Post-Komuniste (Rowman&Littlefield 2004) si dhe një antologji gjithëpërfshirëse me titull The Imagination of Terra Incognita: Slovenian Writing 1945-1995 – Imagjinata e Terra Incognita: Shkrimet Sllovene (White Pine 1997), vepër e redaktuar prej tij. Aleš Debeljak ka përkthyer poezi të zgjedhura nga John Ashbery. Ai është laureuar me Çmimin e Fondacionit Prešeren (Çmimi për Librin Kombëtar Slloven), Çmimin Miriam Lindberg Poezia Izraelite për Paqen, në Tel Aviv si dhe Çmimin Chiqyu të Poezisë në Tokio. Ai është shpallur dhe Ambasador i Shkencës i Republikës së Sllovenisë. Librat e tij janë botuar në japonisht, anglisht, gjermanisht, kroatisht, serbisht, maqedonisht, polonisht, hungarisht, çekisht, sllovakisht, spanjisht, gjuhën katalanase, lituanisht, finlandisht, rumanisht dhe italisht. Aleš Debeljak ka punuar si redaktor i Shifting Borders: East European Poetries in the Eighties (Fairleigh Dickinson University Press 1993) dhe Prisoners of Freedom: Contemporary Slovenian Poetry (Pedernal 1993) për paragrafët në gjuhët sllovene, kroate dhe serbe. Ai njihet si një prej botuesve themelues të revistës Blloqet e Shënimeve të Sarajevës dhe një prej botuesve të revistës Vargu, Debeljak është dhe kryeredaktor i “Terra Incognita: Shkrime nga Europa Qëndrore” një seri librash kjo e botuar nga shtëpia botuese White Pine Press, Buffalo, në Nju Jork. Ish profesor i Studimeve Ndërkombëtare ‘Roberta Buffet’ në Universitetin Northwestern të Çikagos, Debeljak drejton Qendrën për Studime Kulturore dhe Fetare të Universitetit të Ljubljanës duke qenë njëkohësisht edhe profesor periodik i College d’Europe, Natolin-Varshavë. 

Përktheu nga anglishtja për revistën “Poeteka”: Granit Zela


Ales Debjelak / Slovenia


Bosnian Elegy

for Miljenko Jergovic Sarajevo-Zagreb

Sing, young poet, touch my burning skin, darkened by long treks
through the wild hills to the ends of the world. Don't give up now,
when the gunners' fevered sights are trained on the stained facades
of museums and palaces. They cower silently, like spent reliquaries.

Just list what remains: flocks of swallows twittering under former
arches and campaniles, the eternal wisdom of the French novel
we read in the bomb shelter, the silvery down which disappears
from a baby's earlobes, thunder from the Pannonian plains.

The smell of gunpowder irritates the lungs. We haven't yet crossed
the line. Speak now: the surface of the pool ripples. I don't know
if it will be blessed. Rings glow in the depths. What remains unknown
rejoices. Believe me: I'm ready, sing to me for the last time of the gentle
love of storms, of the mysteries of a woman's shadow and a marble
staircase. Sing, as you sang before your hair turned gray!

Grand Hotel Europa

The Carline thistles wither in the vase on the shelf. No man’s land
beckons me. I’m guilty because I will not forget. That would be easy
like the course of a hasty flock cutting the sky. I lean against the window,
as others have before me. The taste of fruit, the nude woman
who visits me in dreams: nothing I touch surprises me anymore.
And the harmony of a still life doesn’t help. A different pain
blinds me. I want to share it with someone. But with whom?
If I whisper it alone into the night, its echo will not find its way back.

If we all speak it vanishes, like a copper engraving in a blast furnace.
But I cannot renounce it. Mine is the fear of the fugitive who couldn’t hide
in this cheap room. When the merciless god covers the window frame
only the mirror will preserve their faces. I’ll lend them my throat to intercept
the barking of dogs and the blare of a hunter’s horn. I can’t even see myself
anymore, yet I must sing for them to find peace in my song, finally united.

Translated from Slovenian by Christopher Merrill and the author
(from The City and the Child, White Pine Press, Buffalo, NY 1999)

Cast Vote

That crystal morning, snow over snow:
in capital cities they might be ashamed of it.
That conference of birds, and light upon water,
the parliament of dreams that knows no fear
of getting old, and she, alone this winter
morning, her face that sees itself within
a flower etched by ice along the glass,
her reflection thawing and piercing
the window: is she really so strange?
Outside, her shadow sputters again
like a match refusing gravity and singe.
In the vast expanse of frost and worry,
not even a minute to think, she was the one
with the courage to disobey silence, disobey
orders, she could not be voted down and said:
Look, in the shallows of this common river
the Black Sea claims as its own,
fish still wriggle out of a boy’s hands, tracing
a nearly perfect arc, and with them everything
that flows, everything that falls, rushes
without reason as one’s childhood rushes by—
look: we are not a wall but a shutter
some far-off god is opening halfway.

Grass Psalm

Seekers after sources and rivers,
messengers of useless desires, traveling
merchants, a spider in its web:
they keep me company this early
evening hour, in the privacy of a groggy soul
who stands and smokes and three kids
sleeping upstairs. In a dream, my years
of devotion grind by, and an image unfolds
less real than I would want. Look at it:
translucent, not the least bit shy, it radiates
like an apparition over a desert
others have discovered; but all the same it suits me,
so big and unsatisfied, like a monologue
running without a break, it lasts
as long as the pain of harvest grass
when left to rot. Look at me as I tremble,
you cannot miss how I reach for you,
my partner I do not know. Yet you alone
can fix my sight, you’re a welcome
guest in every house, you detect
the failures in my speech, you forgive
the stutter that I am.

Hymn to the Favorite City

The ground is soaked with weeks of high water,
and thieves of sanctuaries beside the lagoon
are on the run, my eyes follow them,
somewhere close, a robin’s breast collapses
under the pressure of a thumb: only a little while
before the dock a slender boat leans against
is covered with drops of blood, useless
as a song two people can hardly hear. Well,
maybe it’s merely a melody without words.
This city has baptized a dozen generations
in the sacrament of war, but I go on
all the same. As if I had a choice.
The harlequin from the Palazzo Grassi,
the one who inspired Picasso, has meaning
for me only when I see you rendered blue,
faint and luxurious, with the violence
beauty uses to enter certain homes:
indivisible, unable to end, like a cloud
that houses thunder, beneath which I work
my memories and widen channels
and clear out passageways, so the voice
that surges out of you can spill downstairs
to the living room, and cross the yard
in a rush basket I can barely see.
Carried by the echo through whirlpools
and across the shores of death, it says: no.

The Promise

I never look over my shoulder, no idea
where I’m headed and not an ounce of fear,
falling like fluff from an eiderdown quilt,
sinking in the afternoon air, real as an hour
of solitude or the fragrance of an herb.
My wounds are healed over and all five senses
in sync, harmonized to the birds and the sky,
the grimy wall of an underpass with graffiti
scratched in a child’s hand, announcing
I was here. But not only here, my lord, as you
know, I go where you want me to be—
tonight, for instance, I am a wave
you push across the Old Square, underground
through a parking garage, over the banks
of a lazy green river and over the files
on a drawing desk of another architect.
Come, a whisper says, and again
I flood the channel, at one with
the darkened air above the city and the steppe,
like the pillow you smooth and soften up
for someone unable to sleep,
lying along the world as it slowly goes out.

Blind Faith

Don’t leave me, don’t run,
cruel like lava across a continent.
Don’t slip away, an arrow’s shadow
into the writing, the wall. At nightfall
the presence of eyes, never to be forgotten
and big, like saying goodbye to a flag
and its figures, delivered to your mercy
long ago—has it really been years?—
me, a fugitive, fleeing from errors,
rumors that turn into family legend
sure as the embers of houses turn
to stone. Don’t leave me now
as my debtors have left me, don’t send me
back to the foot of a cross, silent on a hill,
or the towns where I wandered
streets lined with trees, trying to get rid of
semen that boils, looking for refuge
in fur that itches and wets at the very sight.
Don’t leave me now, as I do not
abandon the harvest fruit, I smear it on you
wherever you want me to. Every move
of your body a test, trying me and the truth,
your panting says you’ll stay here
after all. I give up myself, ask nothing.
Don’t want to interrupt these hands
that steal, like gun smugglers, along the inner
arch of your thighs, celebrating the rare hours.
In the name of a law known only to you
you bend me, tenderness to the tight cord,
and multiplied by a hundred under the eyelids
you drone and take my sight away from me.

The Émigré Writer on the Dragon Bridge

Open suitcases, it used to be thought,
hide destinies unknown out here:
from hotel to airport and further than that,
through centuries of wind, the passengers
touch Orion, looking for comfort
in rituals, in a sleepy countryside,
a consolation they no longer get
from photographs and books about
the lives their ancestors led. The everyday
request could be a prayer, medicinal tea,
the bitterness of endless explanations,
or a language that refuses to obey,
like scattered coins, or a ceiling so low
it suffocates, big things putting fear
in little souls. From the south,
a seductive heat that everyone remembers:
for everybody, of course, is guiltiest
when love is at stake.
The one thing they still hunger for
rises without a sound from the platforms
and uncomfortable waiting-room chairs,
and hangs, deceptively, like haze above a fence,
which groans and splits beneath him
and allows him, for only a second, to rise—
why would he be an exception—
before it escapes into a river
that swells against the drought, taking with it
the suitcases, carrying off the books,
toward a delta, a false reprieve,
a song that’s poorly sung.

A Letter Home

I long for a comfort that cannot be measured,
forgotten caves where Bach can’t reach,
the bell that sounds for a monarchy
not found on any globe, for the feverish
concentration of hunters who oil
and polish their guns. I long for the salt
that tears contain, the marrow that boils
in my bones, I long for the miracle opening up
like a mouth when nothing comes out.
If I am the only one listening, the percussion
of grace in my loins is what I become,
pulling the trigger like no one has taught me
and no one would know how to gauge.
Alone on a trail that nobody knows
I follow the line of your neck. Your head
is tilted back, I give myself to whatever it is
that strains my muscles and forces me
to flower like the scatter a shotgun fires,
singing at last from a single place
called Rome, Medina, Jerusalem,
which is home to me
as only one place can be home.

Translated from Slovenian by Andrew Zawacki and the author
(from New and Selected Poems, Persea Books, New York City, NY, forthcoming 2009)


Aleš Debeljak (1961-2016) graduated in comparative literature from the University of Ljubljana and received his Ph.D. in Social Thought from Maxwell School of Citizenship and Public Affairs, Syracuse University, New York. He was a Senior Fulbright fellow at the University of California-Berkeley and a fellow of the Institute of Advanced Study-Collegium Budapest. Debeljak published 12 books of essays and 7 books of poems in his native Slovenian. His books of poems in English translation include Anxious Moments (White Pine 1994), The City and the Child (White Pine 1999) and Dictionary of Silence (1999). His books of cultural essays include Twilight of the Idols: Recollections of a Lost Yugoslavia (White Pine 1994), Reluctant Modernity: The Institution of Art and its Historical Forms (Rowman& Littlefield 1998), The Hidden Handshake: National Identity and Europe in Postcommunist World (Rowman&Littlefield 2004) and a comprehensive anthology The Imagination of Terra Incognita: Slovenian Writing 1945-1995 (White Pine 1997) which he edited. A translator of a book of selected poems by John Ashbery and of a book on sociology of knowledge, he edited an anthology of American metafiction and published a book of critical essays on American literature. He won the Prešeren Foundation Prize (Slovenian National Book Award) and Miriam Lindberg Israel Poetry for Peace Prize-Tel Aviv and Chiqyu Poetry Prize, Tokyo and was named Ambassador of Science of the Republic of Slovenia.
His books have appeared in Japanese, English, German, Croatian, Serbian, Macedonian, Polish, Hungarian, Czech, Slovak, Spanish, Catalan, Lithuanian, Finish, Romanian, and Italian translations. He edited Serbian, Croatian, and Slovenian sections for Shifting Borders: East European Poetries in the Eighties (Fairleigh Dickinson University Press 1993) and Prisoners of Freedom: Contemporary Slovenian Poetry (Pedernal 1993). A founding editor of Sarajevo Notebooks magazine, contributing editor of Verse magazine, Debeljak is also a general editor of “Terra Incognita: Writings from Central Europe”, a book series published by White Pine Press, Buffalo, New York. A former Roberta Buffet Professor of International Studies at Northwestern University, Chicago, Debeljak directs the Center for Religious and Cultural Studies at the University of Ljubljana and is a recurring visiting professor at College d’Europe, Natolin-Warsaw. He died in 2016.